Վերլուծության
այս մեթոդի անվանումը հուշում է, որ աշխատանքների իրականացման հիմքը փորձագետների ունակությունների
օգտագործումն է։ Ըստ այդմ, կարելի է առանձնացնել փորձագիտական վերլուծության 3 ընդհանուր
տարատեսակ․
Անհատական՝ փոխադարձ
կախվածություն չունեցող վերլուծություն, որի ժամանակ փորձագետը բացառապես իր հնարավորությունների
և գիտելիքների հիման վրա ինքնուրույն վերլուծություն է կատարում, առանց ծանոթ լինելու
այլ փորձագետների՝ համաժամանակյա աշխատանքի արդյունքների հետ
Փորձագետների խմբային
վերլուծություն, որը ենթադրում է տարբեր կարծիքների, մոտեցումների համաժամանակյա ներկայացում
և ընդհանուր արդյունքի ձևավորում
Համակողմանի վերլուծություն,
որի շրջանակներում օգտագործվում են և՛ անհատական, և՛ փոխադարձ ազդեցության միջոցներ
Փորձագիտական մեթոդները լինում են նաև առկա և հեռակա։
Փորձագիտական վերլուծությունը լայնորեն կիրառվում է քաղաքական
գիտությունում։ Օպերատիվ իրավիճակի գնահատման, զարգացումների կանխատեսման, հանրային
ու քաղաքական որոշումների կայացման, դրանց իրացման արձագանքների կանխատեսման և մի շարք
այլ նպատակների համար փորձագիտական վերլուծությունների մեթոդները ապահովում են մեծ
արդյունավետություն։
Քաղաքական գիտության մեջ կիրառվող անհատական փորձագիտական վերլուծության
հիմնական մեթոդներն են պատվիրված գիտական և վերլուծական հրապարակումները, հարցազրույցները,
անկետավորումը։
Խմբային և համակողմանի մեթոդները տարբերվում են իրենց աշխատատարությամբ
և ժամանակատարությամբ։ Այս մեթոդների առկա տարատեսակների շարքում կարելի է նշել․
Ուղեղային գրոհ- գաղափարների
շղթայական ռեակցիայի խրախուսման միջոցով տարբերակների առաջադրում և լուծման որոնում
Հետադարձ ուղեղային
գրոհ- այս դեպքում գաղափարների շղթայական գեներացիան ուղղվում է խնդրի լուծման արգելակման
ուղիների փնտրմանը, որին հետևում է դրանցից խուսափելու միջոցների և մարտավարության
մշակումը
Սինեկտիկ մեթոդ- տարբեր
ոլորտներ ներկայացնող մասնագետներով համալրված խմբի կողմից համատեղ մտքերի գեներացման
գործընթաց, որն իրականացվում է սինեկտորի (վարողի) համակարգման ներքո։ Սինեկտորի ընտրությունը
հիմնվում է մի շարք առանցքային պահանջների վրա, որոնք հարկավոր են խմբային աշխատանքի՝
անհրաժեշտ հուն ուղղորդման և շեղումները կանխելու նպատակով
Հանձնաժողովների մեթոդ-
փորձագետների հետ ընդհանուր համաձայնեցված հանդիպում, որտեղ քննարկումների արդյունքում
առաջարկված լուծումները ընդունվում են կոնսենսուսի միջոցով կամ դրվում են քվեարկության
Սցենարների մեթոդ- իրադարձությունների
հետագա զարգացման հավանական մի քանի սցենարների մշակման և դրանց ակնկալվող արդյունքների
համեմատական ուսումնասիրման միջոցով նպատակին համարժեք որոշումների ընդունում
Ձևաբանական կամ բազմաչափ
մատրիցաների մեթոդ- խնդրի հիմնական հատկանիշների զտում, դրանց առանձնացում համապատասխան
մատրիցաներում, որին հետևում է այդ հատկանիշների տարբեր խմբերի ուսումնասիրությունը,
ազդեցության միջոցների և ուղղությունների դուրսբերումն ու հաշվարկը, լուծումների վերաբերյալ
որոշման կայացումը։
Քաղաքական գիտության մեջ կիրառվող փորձագիտական վերլուծության
հեռակա մեթոդներից հիշարժան են երկուսը․
Դելֆյան մեթոդ- Փորձագետների
կողմից գրավոր արդյունքների ներկայացում, որից հետո նախապես ընտրված մասնագիտական խումբը
ստացված արդյունքների մշակման հիման վրա ներկայացնում է խնդրի լուծման տարբերակներ։
Համապատասխան ռեսուրսների առկայության պայմաններում նշված գործընթացը կարող է ունենալ
մեկից ավելի շրջափուլեր։
Պատտերն- Հիմնական խնդրի
բաժանում՝ ըստ հիերարխիկ տրամաբանության, որի արդյունքում ձևավորվում է «նպատակների
ծառը»։ Այնուհետև տեղի է ունենում առավել ստորադաս խնդիրների հաջորդական լուծման միջոցով
քայլ առ քայլ վերընթաց՝ մինչև հիմնական խնդիրը։
Նյութի աղբյուրը՝ Ռոբերտ Ղևոնդյան- «Քաղաքական վերլուծություն»
Comments
Post a Comment