Ուինսթոն Չերչիլ

 

Ուինսթոն Չերչիլն արդեն 93 տարեկան էր, երբ համալսարաններից մեկը նրան հրավիրեց դասախոսություն կարդալու։ Մարդիկ հեռվից գալիս էին, որ լսեն իրենց հայտնի ժամանակակցի դասախոսությունը։

Երբ Չերչիլը մտավ լսարան, այնտեղ արդեն մի քանի հազար մարդ էր հավաքվել։ Համալսարանի դեկանը ներկայացրեց Չերչիլին որպես ժամանակակից ամենաականավոր անգլիացին և հայտարարեց, որ նա իր ելույթում կներկայացնի իր կյանքի ամենակարևոր դասերը։ Ծափողջույնների ներքո Չերչիլը բարձրացավ բեմ ու ասաց․ «Երբեք, երբեք, երբեք մի հանձնվեք»։

Որոշ ժամանակ պահանջվեց, մինչև մարդիկ գլխի ընկան, որ ելույթը դրանով էլ ավարտվեց։ Ոչ բոլորին դա դուր եկավ՝ չէ՞ որ շատերը երկար ճանապարհ էին անցել նախկին վարչապետին լսելու համար։ Բայց, եթե նայենք Չերչիլի կենսագրությունը, միանգամից պարզ կդառնա, թե ինչու էր ելույթն այդքան կարճ։

Նրա համար ամենակարևորը հենց այդ միտքը մարդկանց հասցնելն էր՝ ով դադարել է պայքարելուց, արդեն իսկ պարտվել է։ Բոլորս կարող ենք սխալներ գործել, և դրանում սարսափելի ոչինչ չկա։ Յուրաքանչյուրս կարող ենք խնդիրների առաջ կանգնել, բայց դրանք լուծելի են։ Սակայն եթե ընկրկում ենք դժվարությունների առաջ, ամեն ինչ ավարտված է։ Նա, ով ուրանում է սեփական երազանքը, ամենայն հավանականությամբ, երբեք այլևս չի երազի։ Իսկ եթե մարդը չի երազում, նա չի ապրում։

Ժամանակին Չերչիլը բավական երկար քաղաքական մոռացության էր մատնվել։ Երկար տարիներ նրա տոկունությունը փորձության էր ենթարկվում։ Իսկ երբ նրան ի վերջո վարչապետ նշանակեցին, բռնկվեց երկրորդ համաշխարհային պատերազմը։ Նրան հարցրեցին՝ համոզվա՞ծ է, որ ճիշտ ուղի է ընտրել այդ բարդ ժամանակներում։ Չերչիլը պատասխանեց․ «Ես գիտեմ դա, որովհետև ամբողջ կյանքս պատրաստվում էի դրան»։

Իսկ հետո գերմանական օդուժը սկսեց հարվածներ հասցնել Լոնդոնին։ Բազմաթիվ խաղաղ բնակիչներ զոհվեցին։ Թվում էր՝ Անգլիայի վերջը եկել է։ Քաղաքն ամեն օր ռմբակոծվում էր, մարդիկ մահանում էին։ Խորհրդականներն ու ընկերները պահանջում էին կապիտուլացվել գերմանացիների առաջ՝ անիմաստ զոհերին վերջ դնելու համար։

Մի անգամ, գիշերը, երբ Լոնդոնը կրկին ռմբակոծվում էր, Չերչիլը ստիպված եղավ կայացնել իր կյանքի ամենադժվար որոշումը։ Նրա շուրջը հավաքվել էին ամենամոտ ընկերներն ու համոզում էին հանձնվել։ Նրանք մեղադրում էին Չերչիլին՝ սեփական ժողովրդին անիմաստ զոհելու համար։ Նույնիսկ լավագույն ընկերները մեղադրում էին նրան հայրենակիցների մահերի համար։

Բայց Չերչիլը գիտեր, որ կապիտուլյացիան ավելի շատ զոհերի է հանգեցնելու։ Նա պարզեց բռունցքը դեպի սև երկինքն ու բղավեց․ «Ես երբեք չեմ հանձնվի։ Երբեք, երբեք, երբեք»։